Slapende Honden

Geen slapende Honden wakker maken

Op 6 juni 2006 verscheen het Oriënterend vooronderzoek in de Deventer Moordzaak. Zoals in de inleiding kan worden gelezen, opgesteld naar aanleiding van opmerkingen en bezwaren van de heer Maurice de Hond.

Met deze verslaglegging is op één punt iets zéér merkwaardigs aan de hand. Iets, dat kon gebeuren, omdat op dit rapport geen enkele juridische controle van toepassing is.

Ik geef de verkorte inhoudsopgave op basis van door Maurice de Hond aangeroerde punten:

5 DNA
6 Daderwetenschap
7 Alibi
8 Anonieme briefjes (met als uitvloeisel de schrijfproeven)
9 Moordwapen
10 Motief MdJ

Bij het oriënterend vooronderzoek bevinden zich ook een aantal bijlagen. Hierbij bevindt zich een rapportage van een onderzoek naar de beschuldiging van Maurice de Hond, dat het Tactisch Journaal, dat bij het herzieningsproces Den Bosch 2003-2004 openbaar werd gemaakt, was aangepast: Rapport Tactisch Journaal is Aangepast, zie de bijlagen 2, A en B.
En het merkwaardige is, dat een referentie naar deze beschuldiging uit de uiteindelijke rapportage is weggelaten.

Dus:
- het bezwaar van Maurice de Hond werd wel geregistreerd
- het bezwaar van Maurice de Hond werd wel onderzocht
- de uitkomst werd niet gerapporteerd.

En dat is verdacht. En met reden, want de uitkomst van dit onderzoek is, dat Ernest Louwes een alibi heeft.
Het OM hing dit niet aan de grote klok, omdat het OM in de grond geen interesse heeft in waarheidsvinding, maar ophouden van het eigen gezag.
En Maurice hing dit niet aan de grote klok, omdat het zijn wankele reconstructie m.b.t. MdJ volledig zou doen instorten.

Een soort monsterverbond.
Tijd dus voor een nadere analyse. Die vereist enige uitleg en invulling van vele details. Dus afzonderlijke postings.

De aanleiding

In het Rapport Tactisch Journaal is Aangepast staat een Proces Verbaal (bijlage A) afgedrukt, zoals dat op dinsdag 28 september 1999 verscheen.
Hierin bevindt zich een opgave van het interne geheugen van het telefoontoestel, dat op het plaats delict werd aangetroffen en in de vooravond van zaterdag 25 september werd uitgelezen onder verantwoordelijkheid van het hoofd van het Bureau technische Ondersteuning, commissaris A.H. Godlieb (die ter complicatie, ook hoofd van de Technische Recherche was).
Er bestaat ook een notitie, waarop de gegevens staan, die voor dit onderzoek werd gebruikt.
In het rapport Hoe kan je op een waardeloze fundering een kasteel bouwen? is dit bijlage C.

Met betrekking tot het nummerweergavegeheugen staan in dit Proces Verbaal drie significante fouten, waarvan er al spoedig één boven water kwam, namelijk het moment van bellen door Ernest Louwes: dat was niet op 24 september 20:25 uur, zoals vermeld, maar op 23 september 20:36 uur.
Pas op 11 oktober werd dit voor wat betreft de datum bij Proces Verbaal gecorrigeerd. Zie bijlage B in bovenstaande referentie.

Maurice wierp op, dat reeds op 26 september 1999 de juiste datum in het Tactisch Journaal vermeld staat. Overigens ook met weer een ander tijdstip (20:37 uur).
Voor Maurice betekende dit, dat iemand met terugwerkende kracht in het Tactisch Journaal een aantal wijzigingen heeft aangebracht, zodat het leek, alsof vanaf het begin alles gewoon had geklopt.

Daarvoor moesten de volgende mutaties worden aangepast:

• 017 26 september 1999 (*) met vermelding van vijf laatst ingebelde/oproepende nummers en bijbehorende tijdstippen, die allemaal tot op een minuut nauwkeurig en correct zijn.
  
• 052 27 september 1999 met vermelding van de naam Louwes als inbeller op 23 september, onder vermelding van (correcte) datum en tijdstip (20:37), zoals vermeld in mutatie 017.
  
• 234 6 oktober 1999 met daarin de vermelding van het belgegeven van Louwes, zoals ook al te vinden in 017 en 052, maar nu onder de vermelding, dat 'de techniek' had gevonden, dat dit gesprek op de 24e had plaatsgevonden, zodat hier iets nader viel te onderzoeken.
  
• 291 8 oktober 1999 met daarin de mededeling, dat via KPN was vastgesteld, dat het gesprek op de 23e had plaatsgevonden en wel om 20:36 uur.
  

Dat 234 en 291 bleven staan na de zogenaamde aanpassing om een fout te verdoezelen, was voor Maurice kennelijk geen probleem, hoewel hieruit duidelijk blijkt, dat men een fout had gevonden, en hier wordt beschreven hoe men tot correctie (niet van het Tactisch Journaal maar wel van het Proces Verbaal) was gekomen.
Die correctie was nodig geworden door 017 van 26 september 1999 te vergelijking met het Proces Verbaal van 28 september 1999, dat pas op 29 september 1999 onder de ogen van de recherche was gekomen, gelezen de volgende mutatie:

• 107 29 september 1999 waarin de mededeling, dat na ontdekking (van het slo? - demo) er nog een inbeller was bijgekomen, de parfumerie te Zutphen, die onmiddellijk werd vereenzelvigd met de schoonheidsspecialiste.
  

Het bijzondere van dit laatste was, dat de tijdberekening in deze mededeling aantoonbaar is overgeschreven uit het Proces Verbaal, en dat het bewuste telefoonnummer in 017 niet voorkwam. En ook, dat men zich dat realiseerde.
Maar daarover verderop meer....

Samengevat:

• Er zat totaal geen logica in de aantijging van Maurice de Hond op dit punt
  
• Er zit een logische tijdlijn in de mutaties, die overigens hier beter te volgen is.
  

(*)Bijlage 2 uit Rapport Tactisch Journaal is Aangepast spreekt van 29-9-99, er staat echter 290699 en dat is weer duidelijk een typo voor 260999. Dit kun je gemakkelijk reconstrueren uit het vervolg van het onderzoek en de volgorde in het Tactisch Journaal.

Intermezzo, een gevalletje meineed

Het proces verbaal van dinsdag 28 september 1999 (in deze referentie als bijlage A) bevatte, zoals gesteld drie fouten.
De tweede fout was het tijdstip van de oproep van Louwes, namelijk 20:25 uur.
Bij het onderzoek van het telefoongeheugen stond de klok van de telefoon op 31 maart 22:21 uur, terwijl het horloge van de betrokken rechercheur 25 september 18:46 uur aangaf (in deze referentie als bijlage C). Aan jaren en seconden deed de klok van de telefoon niet. Als je de gegevens in een Excel spreadsheet invoert, kun je gemakkelijk het tijdsverschil berekenen en optellen bij de inbeltijd van Louwes, volgens de tijdrekening van de telefoon: 30 maart 00.10 uur. Je komt dan keurig uit op 23 september 20:35 uur.

Maar het liep weer eens mis, de wet van Murphy. In bijlage A staat namelijk ook de tijd van de klok van de telefoon opgenomen, maar hier staat 31 maart 22:31 uur, dus 10 minuten hoger, waardoor alle berekende tijden 10 minuten lager uitvielen....
Overschrijffoutje dus.

Maar dat foutje wilde maar niet weggaan. Hieraan werd nu de volgende mouw gepast: op 17 januari 2000 werd een Proces Verbaal opgesteld, om de gegevens in de zaak Louwes eens flink op een rij te zetten. Dit PV bevat diverse onjuistheden, waaronder nu deze:

Citaat :

Als laatste nummer stond op 23 september 1999, om 20:36 uur het nummer [nummer Louwes' mobiel] vermeld. Dit nummer bleek te staan op [gegevens Louwes' werkgever]. Uit de datum en tijdstip zoals weergegeven in de display bleek, dat het toestel de datum en tijdstip niet correct weergaf. Het toestel liep namelijk 11 minuten achter en de datum was niet correct ingesteld. Na omrekening, kwam men uit op de genoemde data en tijdstip. Het betreffende proces-verbaal is als bijlage bijgevoegd.

Later werd nog eens opgemerkt, dat men over de afwijking van 11 minuten niet moest zeuren, deze was immers in dit proces-verbaal afdoende verklaard....

In ditzelfde PV treffen wij deze zinsnede aan:

Citaat :

- buurtbewoners hebben het slachtoffer voor het laatst op donderdag 23 september 1999 gezien.

, terwijl in het Tactisch Journaal vier of vijf(*) verklaringen zijn opgenomen van buurtbewoners, die haar op 24 september zagen.

(*)Juist dit gedeelte van het Tactisch Journaal (buurtonderzoek) is 'beschadigd'. En ik zag nooit een proces-verbaal van dit toch erg belangrijke onderdeel van recherchewerk voorbij komen.

Het verschil
Terug naar het hoofdthema.
Tussen Tactisch Journaal en het Proces Verbaal zaten dus verschillen. Ten dele gewoon door wat omrekeningsfouten.
Ten dele inhoudelijk, ik geef dit weer via een diagram:



Het Tactisch Journaal bevat minder gegevens. Het onbekende nummer is weggelaten; de mutatie 017 heeft de duidelijke bedoeling de nummers te identificeren. Belangwekkender is, dat het nummer van de schoonheidssalon is weggelaten.
Destijds -voordat ik weet had van het oriënterend vooronderzoek aangaande- trok ik de conclusie: TJ 017 werd ontleend aan gegevens, die tussen 12:00 en 17:00 zaterdag uit de telefoon werden afgelezen. En: TJ 017 laat zien, dat de weduwe pas op zaterdag een afspraak had in de schoonheidssalon. (*) Dit werd ook door de schoonheidsspecialiste indirect bevestigd, zij zou meteen hebben gebeld.

Voorts werd uit het tactisch journaal duidelijk, dat de recherche dit ook begreep, toen zij kennis namen van het PV:

• 107 29 september 1999 Op 25 september om 16.50 uur is er ingebeld op de huislijn van SO (na ontdekking) vanaf het nummer: [nummer schoonheidssalon te Zutphen].(..)(mijn nadruk)

De tijdstippen, die in TJ 017 staan vermeld, wijken 1 minuut naar boven af van de ijktijd van KPN, die behoort bij het telefoontje van Louwes. De tijdstippen, die in het PV hadden moeten staan wijken 1 minuut naar omlaag af ten opzichte van deze ijktijd. Dit is geheel in overeenstemming met de omstandigheid, dat de telefoonklok geen secondenaanduiding heeft, dus een afwijking van één minuut binnen de afleesmarge valt (ten behoeve van de omrekening).
Het verschil valt terug te voeren op de omstandigheid, dat het telefoongeheugen tweemaal apart werd uitgelezen.

Tenslotte: TJ017 spreekt heel expliciet van de laatste 5 bellers; voordat je het geheugen inkijkt staat het aantal nieuwe bellers op het display. Zodra je dat geheugen inkijkt, verdwijnt deze telling. Het PV spreekt van 8 bellers, terwijl er maar 7 bellers geregistreerd waren; dit is puur onmogelijk(**). Dit laat temeer zien, dat voor het PV het geheugen opnieuw werd ingekeken en men het gegeven 'nieuwe bellers' heeft gereconstrueerd (maar foutief -het derde foutje).

Samengevat: het telefoongeheugen werd -op basis van de inhoud van de rapportages- tweemaal uitgelezen, waardoor het verschil in rapportages geheel afdoende wordt verklaard.

(*)De werking van het geheugen van het telefoontoestel laat namelijk de mogelijkheid open, dat de drie verschillende oproepen -zie PV- meer verspreid in de tijd hadden gelegen (alleen het laatste tijdstip wordt onthouden). Maar deze mogelijkheid werd uitgesloten door het ontbreken van ieder gegeven van de schoonheidsspecialiste in TJ017.

(**)Ik bezit dit toestel en kan er dus naar hartenlust mee experimenteren.

Het onderzoek

Terug naar het onderzoek. Slechts in bijlage 33 staat het doel van dit deel-onderzoek beschreven:

Citaat :

U zegt mij dat ik u eerder heb verteld dat iedereen zijn eigen journaal maakte en deze bij mij aanleverde op een floppy waarna ik er een geheel van maakte. U zegt mij dat er een Journaalmutatie is aangemaakt, zijnde nummer 17, door [initialen] en dat zij in hun mutatie zeggen dat het tijdstip 20:37 uur was. U meldt mij dat Maurice de Hond nu stelt dat die collega's op dat moment niet konden weten dat het 20:37 moest zijn. Dus onze vraag is nu hoe het komt dat in journaalmutatie 17 het tijdstip 20:37 staat.

Deze vraag werd in allerlei varianten voorgelegd aan diverse betrokken rechercheurs. De meeste zijn niet op de PD geweest en kunnen het verhaal niet plaatsen.
Eén collega -van de tactische recherche- heeft wel een verklaring:

Citaat :

U vraagt mij hoe men aan het tijdstip 20:37 is gekomen.
Dit zal zijn geconcludeerd door de technische recherche. Volgens mij is toen vastgesteld dat het een telefoon met geheugen betrof. Wij waren natuurlijk nieuwsgierig en hebben gevraagd of er contacten waren geweest. Kennelijk hebben wij die informatie dan van de technische recherche gekregen. De technische recherche was op de PD dus er werd steeds gebeld met informatie. Voor zover ik mij kan herinneren was BTO (*) toen nog helemaal niet op de PD.

Tenslotte komen de onderzoekers uit bij de juiste persoon (mijn nadruk):

Citaat :

U vraagt mij of en zo ja wanneer ik op de plaats delict ben geweest.
Uiteraard ben ik op de plaatst delict geweest. Dit was op de zaterdag dat het slachtoffer is aangetroffen. Ik ben toen later in de middag verzocht te komen, Ik denk dat dit rond een uur of 3 was. Ik heb samen met [deskundige op telefoongebied] het onderzoek ter plaatse gedaan.
De technische recherche is als eerste naar binnen gegaan. Op de aanwijzingen van de technische recherche hebben wij ons werk gedaan. De technische recherche gaf aan in welke ruimte wij mochten komen.
U legt mij uit dat er bij het slachtoffer een telefoon is bekeken. U vraagt mij of ik die telefoon heb bekeken.
Ik heb dit gedaan samen met [deskundige op telefoongebied]. Dit betrof de telefoon in de studeerkamer.

Het tijdstip van dit onderzoek is in beton gegoten, want de technische recherche was ook aanwezig en waren er vanaf rond 13:00 uur. En verderop:

Citaat :

U toont mij zojuist de printjes van die aantekeningen. Ik herken deze aantekeningen. Deze zijn door mij gemaakt. Dit zijn de aantekeningen die ik heb verwerkt in de laptop. Deze aantekeningen zijn in de laptop gezet naar aanleiding van de aantekeningen die [deskundige op telefoongebied] en ik hebben gemaakt op de plaats delict.

Waarmee ook gelijk verklaard wordt, waarom er geen fouten in 017 zitten, zij werden netjes in de computer omgerekend.

Samenvattend:
Tijdens het oriënterend vooronderzoek stelt het OM, kennelijk naar eigen tevredenheid, vast dat 017 authentiek is en geeft een verklaring voor het bestaan vanuit twee gezichtshoeken: het tactische team, dat naar de informatie hengelde en het technische team, dat die gegevens zo snel mogelijk beschikbaar stelde, voorafgaand aan het officiële BTO-onderzoek, dat pas in de vooravond plaatsvond.
Het OM geeft er nergens blijk van te beseffen, dat hiermee voor Louwes een alibi is vastgesteld. Tenzij je het ontbreken van dit onderzoek in de eindrapportage als zodanig uitlegt.
Nergens wijkt deze lezing af van de feitelijke inhoud van journaalmutatie 017.


(*)Het BTO was verantwoordelijk voor het PV met de onjuiste gegevens erin. Tactisch Journaal 017 meldde wel de correcte gegevens. Overigens vielen het BTO en de technische recherche allebei onder commissaris Godlieb; de geïnterviewden geven er blijk van dat onderscheid niet zo te maken.

Het alibi
Louwes had geen alibi voor 23 september , althans in de ogen van het OM.
Maar de moord was helemaal niet op de 23e. De vraag rijst, hoe kwam het OM daarbij?

Het best kun je daarvoor het arrest van Den Bosch 2003/4 raadplegen; het is echter een heel (warrig) verhaal; in feite staat het vol met verwijzingen naar misinterpretaties en vage verhalen, bijvoorbeeld:

Citaat :

Ook aan de bakker, waar het slachtoffer op donderdag 23 september 1999 was, heeft zij meegedeeld dat zij de dag daarop (vrijdag 24 september) naar de groenteboer zou gaan (mutatie 337 Journaals).

Maar die afspraak met de groenteman werd thuis telefonisch gemaakt, nadat zij bij de bakker was geweest! Dus gewoon onzin. Ook lag de afspraak gecompliceerder:

Citaat :

Zij had daarbij aangegeven niet eerder te kunnen komen omdat zij die vrijdagochtend een afspraak had in Zutphen en daar tot ongeveer 12.00 zou zijn (mutatie 056 Journaals).

Maar de kraam van de groenteman was dan al gesloten (pers. med). En waarom ging zij niet langs de groenteman, voordat zij die afspraak had? Ook de afspraak met de schoonheidsspecialiste speelt een rol:

Citaat :

De afspraak op vrijdagmorgen 24 september te Zutphen betrof een afspraak bij de schoonheidsspecialiste om 10.00 uur [getuige 4] d.d. 30 september 1999, p. 239 e.v. en de kalender van het slachtoffer met vermelding op vrijdag 24 september 1999 '[voornaam getuige 4] 10.00'). Het slachtoffer is genoemde vrijdagmorgen niet op haar afspraak bij de schoonheidsspecialiste verschenen en heeft evenmin haar bestelling groente en fruit die dag opgehaald. De schoonheidsspecialiste heeft diverse malen getracht het slachtoffer die dag telefonisch te bereiken juist omdat zij de punctualiteit van het slachtoffer kende, doch kreeg geen gehoor.

Die telefoonpoging vond echter aantoonbaar pas op zaterdag plaats; zo bleek hierboven. De ontmoeting met de schoonheidsspecialiste op vrijdag vond gewoon plaats. De aantekening 10:00 uur staat trouwens óók bij de opmerking, dat er die dag chemisch afval werd opgehaald; en dat was altijd aan een tijdstip gebonden.

Citaat :

Het valt deze getuige [werkster] op (..) dat gelet op de inhoud van de koelkast -het slachtoffer niet op vrijdagmorgen haar boodschappen bij Albert Heijn heeft gedaan.

Nee natuurlijk niet, als het slachtoffer een andere afspraak had.
Maar dit was natuurlijk het belangrijkste en was ook voor de recherche aanleiding de 23e als datum te prikken:

Citaat :

In de hal op de mat achter de voordeur, onder de brievenbus, ligt een hoeveelheid post (een tiental brieven en een ansichtkaart, enkele bladen en kranten). In het midden van deze stapel liggen het Deventer Dagblad van zaterdag 25 september 1999 en -direct daaronder -de Telegraaf van die zaterdag. Onderop deze stapel liggen het Deventer Dagblad van vrijdag 24 september 1999 en -direct daaronder, als onderste op de mat -de Telegraaf van die vrijdag (foto 11, p. 52, met beschrijving op p. 51 achterzijde; spoor A2, beschrijving op p. 61).

Er zit echter een fout in deze stapel, waaruit blijkt, dat de dader deze stapel heeft neergelegd.
Uiteengezet hier: The postman was late....(Youtube)

Maar wat dan? Welnu, er hadden maar liefst vijf getuigen verklaard de weduwe nog op de 24e te hebben gezien. Een aantal hield voet bij stuk, een aantal gaf elkaar ondersteunende details. In 'normale' gevallen (als justitie iemand achter de tralies tracht te werken), zijn twee elkaar ondersteunende getuigen genoeg. Hier niet voor het tegendeel....
Details? Zie hier: getuigen voor 24 september
Overzicht kwijt? Zie hier: Argumentenschema

Best wel bizar, temeer, omdat ik daar nu pas tegenop loop:

Het voorlopige rapport omtrent het oriënterende onderzoek werd op 6 juni 2006 naar buiten gebracht. Op 9 oktober 2006 werd een aanvulling gegeven.
De hoor van de verschillende leden van de recherche, zoals ik die hierboven beschreven heb, vond plaats in de maand juni 2007.