Dropped Call

Het veelbesproken telefoontje duurde 16 seconden, wel erg kort...
Of het wel zo kort kon zijn betwijfel ik, zie en beluister ook de reconstructie hier:
YouTube filmpje

Onlangs kwam ik erachter, dat zo'n korte duur ook op een andere manier tot stand kan komen, namelijk als 'dropped call'. Dropped calls lijken op zijn minst een merkwaardige zij-effect te vertonen: zij duren langer, dan wordt opgegeven in de telefoonrekening. En in de telefoonrekening stond de duur van 16 s vermeld.

Hoe zit dat?

Dat zit als volgt: een dropped call is het gevolg van een radio link failure. En een radio link failure kan van twee kanten komen. Of de downlink, of de uplink begeeft het. De downlink zendt signalen van de zender naar de mobiele telefoon en de uplink doet alles precies andersom. Zowel de up- als de downlink worden op het punt van de kwaliteit scherp in de gaten gehouden. De uplink wordt bekeken door het netwerk, de downlink wordt bekeken door de mobiele telefoon.
De wijze, waarop de uplink wordt gewaardeerd, heeft niet zozeer te maken met de gesprekskwaliteit, maar vooral met de overdracht van gegevens. De zenders verwacht gegevens van de mobiele telefoon, en als die stroom hapert, besluit het netwerk tot een radio link failure. Misschien zelfs, als de mobiele telefoon dat helemaal nog niet stoort.
Op dat moment gebeurt er t.a.v. het gaande gesprek nog niets. Wat wel gebeurt is:
- dat de rest van het gesprek niet verder in rekening wordt gebracht
- de mobiele telefoon een seintje krijgt, dat het gesprek beëindigd gaat worden; de mobiele telefoon moet formeel het einde regelen.
- er een timer wordt gestart, de lengte ervan ligt aan de telefoonmaatschappij.

Omdat er een radio link failure gaande is, staat helemaal niet vast, dat de mobiele telefoon op dat seintje reageert. Daarom zit die timer daar. Als de timer afloopt, maakt het netwerk zelf een einde aan de hele verbinding. Intussen kan het gesprek dus voortkabbelen, ook al verschijnt hiervan niets op de telefoonrekening. Dit alles is geen theorie, want er zijn aanbevelingen omtrent de lengte van de timer, om op die manier toch de effecten van dropped calls te minimaliseren (ten koste van de netwerk capaciteit, dat wel).

Was het gesprek een dropped call? Dat had bekend kunnen zijn. De telefoonmaatschappij stuurt abonnee's een telefoonrekening mate specificaties. Dat heet een call data record (CDR). Welke specificaties daar op komen te staan, dat is aan de telefoonmaatschappij. Daarop kan ook staan, op welke manier een gesprek op zijn eind is gekomen, dan kun je zien, welke gesprekken dropped calls waren.
Op de CDR van Louwes was deze specificatie niet opgenomen. Een omissie in dit geval en voor dit doel. Het ging niet om de kosten van een simpel telefoontje, er was iets veel serieuzer aan de hand.

Was het gesprek nu wel of niet een dropped call?
Tijdens de herzieningsaanvraag in 2003 was de verdediging met een nieuw feit naar voren gekomen: op de dagen 22 en 23 september 1999 woedde er een serieuze zonnestorm, de eerste uit de 23e zonnecyclus. Maar ook de eerste in het GSM-tijdperk.
De 'ontvangende' advocaat generaal was best onder de indruk, gelezen zijn reactie:

Mr. Wortel schreef:

72. De onderzoekers van Inkassotheek/SRD melden dat op hun verzoek gegevens zijn opgevraagd bij het National Oceanic and Atmospheric Administration Institute van het Space Environment Centre in de Verenigde Staten. Die gegevens houden in dat zich op 22 en 23 september 1999 geomagnetische verschijnselen hebben voorgedaan, veroorzaakt door verhoging van de snelheid van zonnewinden. De onderzoekers stellen dat deze natuurverschijnselen grote gevolgen kunnen hebben voor de radio-communicatie, en dat het tijdens deze geomagnetische verschijnselen mogelijk is dat signalen worden opgevangen die doorgaans niet te ontvangen zijn. (..)
75. Mij komt het voor dat in het rapport van Inkassotheek/SRD, voor zover het de natuurverschijnselen betreft die zich op 23 september 1999 hebben voorgedaan, een feit aannemelijk is gemaakt waarmee het Hof niet bekend kon zijn, en dat een ander licht kan werpen op de mogelijkheid dat de aanvrager zich ten tijde van het telefoongesprek op grotere afstand van het basisstation in Deventer bevond, bijvoorbeeld bij 't Harde zoals hij heeft verklaard.

Dit punt zelf was niet de aanleiding om de herziening toe te staan, maar zal wel meegewogen hebben; er kwam een nieuw proces, waarbij dit onderwerp een bijrol kreeg toegeworpen.

Tijdens het proces liet - nu wijlen - professor Brussaard zijn licht schijnen over het effect van een geomagnetische storm:

Prof. G. Brussaard schreef:

(Rapport van 5 januari 2004 van prof. Dr. Ir. G. Brussaard, gespecialiseerd in het onderzoek van bijzondere effecten van radiopropagatie en de eigenschappen van antennes:) Volgens deze deskundige kunnen bijzondere elektrische verschijnselen in de atmosfeer op grote hoogte (de ionosfeer), als gevolg van uitbarstingen van de zon leiden tot abnormale propagatie (lees: voortplanting) van radiogolven op de korte golf, bij radiogolven met frequenties van 3 Mhz tot 30 MHz. Echter in de frequentiebanden van de gsm-radiosignalen (900 MHz c.q. 1800 MHz) hebben verschijnselen in de ionosfeer in het geheel geen invloed op de signaalsterkte.

Ofwel, de professor gaat theoretiseren over de mogelijke effecten.
Echter was reeds in 1999 een artikel verschenen, dat wees op een fenomeen, dat in eerste instantie nog niet zo begrepen werd:

Het was opgevallen, dat er rond de zonsopgang veel dropped calls ontstonden op antennes, die oostwaarts, precies richting de opgaande zon gericht waren. In 2002 verscheen het logische vervolg: Noise in wireless systems produced by solar radio bursts geschreven door vier wetenschappers, waarvan er drie bij de Bells Laboratories werkten. Een paar zeer opvallende citaten uit dit artikel:

Bala, Lanzerotti, Gary en Thomson schreef:

We find that statistically, depending upon wireless system parameters, several solar events per year are likely to occur that could cause severe interference in a given cell site during solar maximum periods.

Bala, Lanzerotti, Gary en Thomson schreef:

In summary, this analysis of a compilation of solar noise bursts measured over the last four decades indicates that it is very likely that a wireless cell site could suffer severe interference from a solar radio burst on several occasions in a year, especially during solar maxima.

Het blijkt, dat er in dergelijke situaties een flinke verslechtering van de signaal-ruis-verhouding zal optreden:

Bala, Lanzerotti, Gary en Thomson schreef:

For example, for a cellular base station operating at 900 MHz (l2   0.1 m2) and G   10, the equivalent flux Feq will be  960 SFU. This is more than twice the thermal noise power. (..) Considering that an antenna at a given cell site is most susceptible for  3 hours each, around local mornings and evenings, then the chances would reduce to perhaps one event with peak flux density 103 SFU or larger every 40–80 days, or a few times every year at a given cell site. However, it should be noted that numerous sites will be pointing in the solar direction at the same time and, therefore, a large service area could be affected by a single burst event.

demo schreef:

Was het gesprek een dropped call? Dat had bekend kunnen zijn. De telefoonmaatschappij stuurt abonnee's een telefoonrekening mate specificaties. Dat heet een call data record (CDR). Welke specificaties daar op komen te staan, dat is aan de telefoonmaatschappij. Daarop kan ook staan, op welke manier een gesprek op zijn eind is gekomen, dan kun je zien, welke gesprekken dropped calls waren.
Op de CDR van Louwes was deze specificatie niet opgenomen. Een omissie in dit geval en voor dit doel. Het ging niet om de kosten van een simpel telefoontje, er was iets veel serieuzer aan de hand.

Demo, ik blijf onder de indruk van je vasthoudendheid in deze zaak en ben zeer benieuwd naar de nieuwe informatie die er op kan wijzen dat de moord een dag later heeft plaatsgevonden (al blijf ik de daarbij horende 'staging' van de avondtafel en de volgorde van de post op de mat op een vermeende moord op de avond van de 23ste te suggereren, toch nog wat 'far-fetched').

We hebben al eens eerder op de Skepsis site gediscussieerd (2011) over de (geregistreerde) lengte van het telefoontje. Je zei toen:

(...)
Mijn analyse is niet bedoeld om te discrimineren naar de inhoud van het gesprek, maar om de betrouwbaarheid van de registratie van de duur van het gesprek te toetsen.
Volgens mij kan de gespreksduur ‘normaal’ (*) geweest zijn, maar door registratieproblemen heel kort hebben geleken. Diezelfde registratieproblemen kunnen dan verantwoordelijk gehouden worden voor het ontbreken van een indicatie van de handovers, die je zou verwachten vanuit een rijdende auto.

(*) De mediane gespreksduur in de mobiele telefonie ligt rond de 45 seconden.
(...)

Voor de duidelijkheid: je betwist in deze thread dus ook niet of het telefoontje heeft plaatsgevonden en het bedrag van Fl 1750,-- is doorgegeven door Louwes, maar je draagt een nieuwe verklaring aan ('dropped calls') voor het feit dat er slechts een duur van 16 seconden geregistreerd is, terwijl er in werkelijkheid veel langer gesproken kan zijn. Is deze interpretatie correct?

Agno schreef:

Voor de duidelijkheid: je betwist in deze thread dus ook niet of het telefoontje heeft plaatsgevonden en het bedrag van Fl 1750,-- is doorgegeven door Louwes, maar je draagt een nieuwe verklaring aan ('dropped calls') voor het feit dat er slechts een duur van 16 seconden geregistreerd is, terwijl er in werkelijkheid veel langer gesproken kan zijn. Is deze interpretatie correct?  

Klopt. Ik had nog willen verwijzen naar recente publiciteit hieromtrent:

Experiencing frequent cell phone call drops? Blame the sun for it, not your network provider